13. Ефрасіння Полацкая

Урок по предмету Человек и мир  в 4 классе

Учитель: Чижик Людмила Мечеславовна. Государственное учреждение образования «Гимназия №3 г. Могилёва»

Тэма : Ефрасіння Полацкая

Мэта: знаёмства з рэлігійнай і асветніцкай дзейнасцю Ефрасінні Полацкай.

Задачы: паказаць, у чым заключаецца сутнасць і значэнне асветніцкай і рэлігійнай дзейнасці Ефрасінні Полацкай, раскрыць вялікую гуманістычную ролю яе намаганняў,накіраваных на служэнне свайму народу, сваёй Бацькаўшчыне;

-фарміраваць разуменне роляў жыцця і дзейнасці гістарычнай асобы ў гісторыі;

-садзейнічаць выхаванню маральных якасцей і пачуццём асабістага грамадзянскага абавязку перад сваёй Радзімай.

Абсталяванне: карта РБ, атласы, мультымідзійная устаноўка, малюнкі, вучэбны дапаможнік, ілюстрацыі.

Ход урока:

1. Арганізацыйны момант.(псіх. настрой. Сказаць што-небудзь адзін аднаму прыемнае)

Чытанне верша настаўнікам.

Гісторыя нашай Бацькаўшчыны,

Ты векапомная,

Ты гераічная,

Ты драматычная.

Узбагаціла ты

Усходніх славян-першадрукаром,

Сусвет-выдатным фальклорам, духоўнасцю.

Прыпадзём жа да крыніц вытокаў,

Каб памудрэць,

Каб  пасталець,

Каб з гордасцю мовіць:

Гэта мы- беларусы!

Гэта мы- беларусы!

2.Праверка дамашняга задання.

1)           Анаграмы на дошцы.

Запісаць гістарычныя паняцці і вусна растлумачыць іх значэнне.

ЖРУНЫДА- дружына (асабістае войска князя)

Чагулька- кальчуга (баявое адзенне, маленькія металічныя коліцы злучаныя паміж сабой. Ад 8-10 тыс. калец.)

Чем- меч (Від зброі для рукапашнага бою) Ім можна было і калоць і сячы. Мой меч- твая галава з плеч).

2)           Запісаць дату бітвы на Нямізе і вызначыць, у якім стагоддзі яна адбылася.

3)           Дапісаць у схемы замест пытальнікаў гарады: Святая Сафія.

4)           Расказаць пра Усяслава Чарадзея па наступным плане:

1.           Дзе жыў?

2.           У якім годзе пачаў княжыць?

3.           Колькі год пражыў?

4.           Чаму яго празвалі Чарадзеем?

5.           Які галоўны вынік дзейнасці У Чарадзея?

6.           Як шануецца памяць пра У Чарадзея?

5)           Расказ вучня па малюнку пра Сафійскі сабор.

( з якой метай У Чарадзей пабудаваў Сафійскі Сабор?)

3.Вывучэнне новага матэрыялу

1)           Уступнае слова настаўніка

-Прадоўжым падарожжа ў захапляльны і легендарны свет старажытнай гісторыі  Х-ХII стагоддзяў. Успомніце нашу з вамі экскурсію ў горад Полацк і здагадайцеся па апісанню пра каго пойдзе ў нас гаворка.

Характарыстыка:

З малых гадоў палюбіла яна кнігі. Вырашыла не замуж ісці. А ў манастыр. Употайкі пастрыглася ў манашкі.

Мэта ўрока:

Даведацца пра жыццёвы шлях, асветніцкую і рэлігійную дзейнасць Ефрасінні Полацкай.

Матыў.

-Навошта нам трэба ведаць жыццёвы шлях Ефрасінні Полацкай?

Работа над новай тэмай.

1.           Прагляд фільма пра Ефрасінню Полацкую.

-                Звярніце ўвагу на асабістае жыццё, на рэлігійную дзейнасць і асветніцкую, бо не ўсе звесткі ёсць ў падручніку, і некаторыя заданні будуць па фільму. ( прагляд)

Што Вам асабліва запомнілася?

Фізкультхвілінка.

2 Работа ў групах.

Агульныя парады. (Карыстацца планам, слухаць сваіх сяброў).

Група: Гісторыкі.

Жыццё Е. Полацкай ( абзац 1-3 ст.50-51)

1.Звон кліча на сход.

2.Прадслава дапамагае параненым воінам.

3.Для чаго пайшла Прадслава ў манастыр?

4.Якое імя яна атрымала?

Група 2 Археварыусы (абзац 3-5 ст.51-52)

Асветніцкая дзейнасць Ефрасінні Полацкай.

1.Чым займалмся Ефрасіння Полацкая ў манастыры?

2.Чаму яна вучыла дзяцей?

3. Які заклік з’яўляецца актуальным і ў нашы дні?

4. Што пабудавалі па жаданню князёўны- манашкі?

Група 3 Даследчыкі

Крыж Ефрасінні Полацкай  абзац 7-8 ст.53 Цікава ведаць  1)

1.Калі быў зроблены крыж?

2.Хто яго заказаў?

3.Хто выканаў заказ?

4.Што гаварылася ў паданні?

5.Які лёс крыжа?

6.Як выглядаў крыж?

Група 4 Спадчынцы. Спаса-Ефрасіннеўская  царква. (Ст.54 2 абзац)

1.           Колькі часу будавалі царкву?

2.           На што падобна царва?

3.           Апішыце па фотаздымку Спаса-Ефрасіннеўскую царкву ( словы длы выкарыстання: прыгожая, лялечная,белакаменная, купал, нібыта лялечная)

Праверка  работ у групах.

4.Замацаванне.

Тэст.

1.Ефрасінні Полацкая нарадзілася ў Полацку.

2.Пакуль не стала манашкай яе звалі Анастасія.

3.Ефрасіння Полацкая нарадзілася ў княжацкай сям’і.

4.Пад кіраўніцтвам Лазара Богшы ў Полацку была пабудавана Спаса-Ефрасіннеўская царква.

5.Мікалай Кузьміч па заказу Ефрасінні зрабіў святы крыж.

6.Вышыня крыжа 51 см.

7.Манастыр- месца пражывання манахаў або манашак.

8.Клопат аб людзях- галоўная справа ў жыцці Ефрасінні Полацкай.

9.Спаса-Ефр. Царква была вельмі вялікай з 5 купаламі.

10.Мошчы святой Ефрасінні знаходзяцца ў Полацку.

Праверка тэста па абразцу.

5.Дам. зад.ст.50-54пыт.2 па жаданню  вуснае паведамленне.

6.Вынік

-Над якой тэмай працавалі?

-Якая была мэта нашага ўрока?

-Ці выканалі мы яе?

7.Рэфлексія

Ефрасіння ( словы-асацыяцыі)