МРБ 4: 15. Па якiх законах жылi нашы продкi

Упраўленне адукацыi, спорта i турызма адмiнiстрацыi Фрунзенскага раёна

Дзяржаўная ўстанова адукацыi

«Сярэдняя школа № 175 г. Мiнска»

Падрыхтавала: настаўнiк 4 «Г» класа Мястоўская I.В

Мiнск 2017

Тэма: Па якiх законах жылi нашы продкi

Мэты:

актуалiзаваць засвоеныя вучнямi веды аб ролi законаў у жыццi людзей; садзейнiчаць усведамленню неабходнасцi дзейнiчаць адпаведна агульнадзяржаўным законам, а таксама наяўнасцi праў i абавязкаў у жыхароў краiны; фармiраваць уяўленне аб агульнанародным рашэннi важных дзяржаўных пытанняў i грамадскiх спраў;
развiваць уменне ўважлiва чытаць, запамiнаць прачытанае, разважаць аб ім і шукаць у ім галоўнае;
выхоўваць законапаслухмянасць грамадзян РБ, цiкавасць да гiстарычнага мiнулага беларускай зямлi.

Абсталяванне: карткi з заданнямi, партрэты, малюнкi

Ход урока

Арганiзацыйны момант.

2. Праверка дамашняга задання.

Работа па картках.

- Трэба знайсцi i выправiць памылкi:

1. Беларускiя i польскiя землi аб’ядналiся ў адну дзяржаву – ВКЛ.

2. Першапачатковай сталiцай ВКЛ стаў г. Мiнск.

3. Барацьбу супраць крыжакоў узначалiў Усяслаў Чарадзей.

4. Грундвальская бiтва адбылася ў 1513 г.

5. У Грундвальскай бiтве войскамi ВКЛ кiраваў князь Iзяслаў, а польскiмi – кароль Ягайла.

6. Грундвальская бiтва працягвалася 5 дзён.

7. У гэтай бiтве перамаглi крыжакi.

- Што вы даведалiся з апавядання «У абарону сваёй зямлi»? Паслухаем.

3. Работа над новым матэрыялам.

Знаёмства з тэмай i мэтай урока.

- Сёння мы даведаемся, па якiх законах жылi нашы продкi, як дзейнiчалi гэтыя законы. Працаваць будзем па плану:

1. Законы прыроды.

2. Законы жыцця.

3. Грамадскiя законы.

4. Дзяржаўныя законы.

- Успомнiце, хто саставiў першы закон? (На дошцы: Яраслаў Мудры.)

- Як ён называўся? (“Руская праўда”.)

Работа з тэкстам.

- На с.64 прачытайце першы абзац пра сябе. Аб чым вы прачыталi?

- Цi можам мы iх адмянiць? Чаму?

- Прыгадайце законы прыроды, якiя не залежаць ад чалавека. (Змена дня i ночы, змена пораў года.)

- Прачытайце другi абзац уголас. Аб чым даведалiся з гэтага абзаца? (Ёсць законы, якiя выпрацоўваюцца самiм жыццём, iх спецыяльна нiхто не стварае, яны з’ўляюцца няпiсанымi i датычацца толькi людзей.)

- Цi ёсць у наш час такiя законы? Прывядзiце прыклады. (Звяртацца да старэйшых на «вы», уступаць iм месца ў транспарце, першым вiтацца, не хлусiць, дапамагаць старэйшым i г. д.)

- Зараз паслухайце мой рассказ:

У Полацкiм i Тураўскiм княствах iснаваў звычай склiкаць на сход дарослых мужчын для абмеркавання якога-небудзь ваеннага пытання. Ён называўся веча. Перамагалi тыя, хто грамчэй крычаў.

Рашэннi, якiя прымала веча, адрознiваюцца ад папярэднiх законаў, пра якiя мы толькi што гаварылi, але ў iх ёсць i нешта агульнае: усе яны былi няпiсанымi.

ВКЛ было магутнай дзяржавай, паважанай усiмi суседзямi. Iм кiраваў князь, абапiраючыся на пiсьмовыя законы. Кнiга гэтых законаў называлася “Статут ВКЛ” i была напiсана на старабеларускай мове. На ёй пiсалiся дзяржаўныя дакументы, граматы князёў, судовыя пастановы, выдавалiся законы. Да рэчы, у той час ВКЛ мела вельмi развiтыя культуру i асвету. А напiсаў гэты Статут Леў Сапега. (На дошцы: партрэт.)

Даклад вучня. – Запомнiце даты, якiя пачуеце ў дакладзе.

Гэта быў князь са старажытнага беларускага роду. Нарадзiўся ён у 1557г. на Вiцебшчыне. У 6 гадоў бацька адвёз яго ў Нясвiж у самую лепшую школу князёў Радзiвiлаў. Якраз у той час нясвiжская друкарня пачала выпускаць беларускiя кнiгi. Па адной з iх Леў Сапега i навучыўся чытаць на роднай мове. З дзяцiнства ён ведаў польскую, нямецкую, беларускую i лацiнскую мовы.

У 13 год Леў Сапега становiцца студэнтам унiверсiтэта ў Германii. Там Сапега вывучаў гiсторыю, фiласофiю i права – навуку пра законы, па якiх жывуць людзi. Вярнуўшыся на радзiму, ён пайшоў на службу да караля.

ВКЛ у той час было магутнай дзяржавай. У 1588г. ён пiша Статут – кнiгу, дзе былi сабраны ўсе законы ВКЛ. (На дошцы: тытульны лiст Статута.)

- У падручнiку с.65. У цэнтры – герб «Пагоня»: коннiк з мячом, паднятым над галавой. Герб «Пагоня» - дзяржаўны сiмвал ВКЛ.

- Вось некаторыя законы:

1. Iншаземцам забаранялася купляць у княства зямлю i займаць дзяржаўныя пасады.

2. Ахоўвалiся лясы, звяры, птушкi.

3. Беларуская мова была дзяржаўнай. А якая мова дзяржаўная зараз?

- Законы, запiсаныя ў Статуце 1588г., дзейнiчалi на працягу 250 гадоў.

- Як называецца зборнiк законаў, якiя дзейнiчаюць зараз ў нашай краiне? (Канстытуцыя РБ.)

- А па якiм жа законам жылi ранней нашы продкi? (Законы, устаноўленыя вечам; “Руская праўда” Яраслава Мудрага.)

- Якую галоўную ролю ў жыццi чалавека выконваць законы? Прачытайце апошнi абзац тэксту. Правiльна, яны дапамагаюць людзям жыць у мiры i згодзе.

- Якi вывад можам зрабiць? Законы неабходна ведаць, iх патрэбна паважаць, а самае галоўнае – выконваць, каб усiм нам жыць у мiры i згодзе.

Работа ў сшытках. с.11